Detectie / waarneming van de situatie: informeer de wacht aan dek.
De wacht aan dek schat de situatie in en geeft een algemeen alarm.
Alle blusmiddelen, reddingsmiddelen en warm-houd-pakken aan dek.
Iedere opvarende gaat aan dek en trekt zijn/haar reddingsvest aan.
IEMAND neemt de algemene leiding en houdt overzicht.
Hij zorgt dat iedereen aan dek is en controleert dit.
Waarschuw de autoriteiten en de omgeving.
Vaar zo mogelijk naar een zo veilig mogelijke plaats aan de oever.
Verzamel reddingsmiddelen.
Isoleer de brandhaard.
Maak indien mogelijk gebruik van de blusmiddelen.
Neem maatregelen om het schip indien nodig snel veilig te kunnen verlaten.

(zie vervolgens de Procedure Verlaten Schip)

Pagina-inhoud

Toelichting Procedure Brandalarm

Preventie

Door wat extra aandacht te geven aan de plaatsen waar mogelijk brand kan ontstaan kunt u zelf helpen om brand te voorkomen.
Enkele zaken die we daarom met elkaar moeten afspreken :

Benedendeks wordt niet gerookt.
We ruimen aan dek en in de verblijven altijd alles op.
Iedereen werkt hieraan mee.

De risico’s van brand aan boord.

Bij de voorbereiding van het schrijven van dit stuk hebben wij ons laten voorlichten door deskundigen over de soorten branden die op schepen kunnen ontstaan. Eén ding is ons duidelijk geworden: Branden kunnen bijna overal ontstaan en het verloop ervan is bijna altijd onvoorspelbaar. Dat maakt het schrijven van een handleiding bij brand moeilijk dan wel bijna onmogelijk. Het grillige en mogelijk onvoorspelbare karakter van een brand aan boord, die soms razend snel om zich heen kan grijpen, maken het noodzakelijk om bij elke melding van brand steeds rekening te houden met het ergste scenario.
Om het risico van brand zo veel mogelijk te verkleinen wordt er elektrisch gekookt; er is dus geen vloeibaar gas aan boord. Ook is er geen benzine aan boord. Houdt in alle gevallen steeds het volgende goed in gedachten:

HET SCHIP KAN WORDEN VERVANGEN, HET LEVEN VAN EEN OPVARENDE NIET

Daarom worden allereerst de handelingen en maatregelen genomen die er op gericht te zijn het leven van jezelf en dat van collega’s in veiligheid te stellen.
Alles wat je daarnaast nog aan positiefs kunt doen, zoals het blussen van de brand, is mooi meegenomen.

Benoembare risico’s:

verbranding.
verstikking door rook of zuurstofgebrek.
brandwonden > ernstige verminkingen.
zinken.
te water geraken collega’s > onderkoeling > verdrinking.
schade aan materieel.
drukke scheepvaart > aanvaring.
gevaren voor de overige scheepvaart.

De brandmelding.

Een brandmelding kan in principe vanuit elke ruimte aan boord gegeven worden, De ontdekking van een brand kan natuurlijk ook door een collega of zelfs een schipper van een naburig schip gebeuren. Neem elke brandmelding serieus en probeer de juiste maatregelen te nemen.

Het algemeen alarm.

Het algemeen alarm wordt ingeschakeld door het indrukken van de rode knop onder het kasteel.
Na elk ingeschakeld algemeen alarm worden zo veel mogelijk reddingsmiddelen, warm-houd-pakken en blusmiddelen aan dek gebracht.
Bij het horen van het algemeen alarm trekt iedere opvarende zijn/haar reddingsvest aan en gaat aan dek.

De eerste maatregelen.

We gaan er dus in principe van uit dat er een serieuze brand is, hoewel … een brandje in een prullenbak is snel geblust.

Eén persoon neemt altijd de leiding. Hij zorgt er voor dat alle bemanningsleden zich op een veilige plaats aan dek verzamelen en let erop dat er niemand wordt vermist.
Hij ziet er vervolgens op toe dat iedereen een reddingsvest aandoet en reddingsmiddelen verzamelt.

Zorg ervoor dat de reddingsmiddelen aan boord in topconditie verkeren.

Op binnenwateren:

De rol van de schipper is hier cruciaal. Hij of degene die op dat moment de navigatie voert maakt gebruik van het feit dat het schip vaart loopt en manoeuvreer zo snel mogelijk naar een oever of naar een andere plaats waar het schip zo snel mogelijk verlaten kan worden.

Ga niet tijdens de vaart aan brandbestrijding doen. Ga pas aan brandbestrijding doen als je zeker weet dat je dit zonder gevaar kunt doen, of laat de brandbestrijding over aan de brandweer.
Pas als het vaartuig voor de kant ligt kan men zich voorzichtig oriënteren op de brand op zich.
Bij uitslaande brand: Neem een GSM mee en verlaat het schip zo snel mogelijk Zorg dat de autoriteiten op de hoogte worden gebracht.

Bij een geringe of niet waarneembare brand in het verblijf:

Probeer je te oriënteren op de aard van de brand en neem hierop de maatregelen
Sluit zoveel mogelijk openingen af.
Indien waarneembare brand, schroom dan niet om de draagbare brandblussers te gebruiken.

Op zee:

Tijdens de vaart op zee zijn de maatregelen die hiervoor zijn genoemd niet altijd een optie. De bemanningsleden zijn meer aangewezen op hun zelfredzaamheid.

Iedereen doet meteen een reddingsvest om.
De brand wordt meteen gemeld aan een walstation.
De schipper houdt controle over de situatie en verdeelt de werkzaamheden.
Verlies niemand uit het oog.
Maatregelen nemen die noodzakelijk zijn om het schip zo nodig snel te verlaten.
Alleen als het veilig is voor mensen, wat gaan doen aan brandbestrijding.
Brandweer aanwezig> laat brandbestrijding aan hen over.

In veiligheidsstelling :

Bij brand is rook het gevaarlijkste. De meeste slachtoffers bij brand komen niet om door vuur maar door de extreem giftige rook.
Tijdens de slaap zijn de reukorganen uitgeschakeld. Alleen het gehoor werkt nog. Overdag kunt u zelf een brand ontdekken, maar als u slaapt lukt dit niet en heeft u nauwelijks tijd om te vluchten.
Indien er benedendeks brand uitbreekt, stel jezelf en de overige bemanningsleden die benedendeks verblijven, dan onmiddellijk in veiligheid aan dek via de trap. Op de Kamper Kogge is een extra vluchtluik te bereiken langs de watervaten naar de voorsteven.
Aarzel niet, want de kans bestaat dat je ingesloten raakt.

Indien men de wal of het reddingsschip heeft bereikt, neem dan alleen het meest noodzakelijke mee. Een GSM is dan wel handig.
Indien men noodzakelijk het schip moet verlaten via het reddingsvlot, doe dit dan gedisciplineerd en de hand van de Procedure Verlaten Schip.

Middelen aan boord ter bestrijding van brand.

Ter bestrijding van eenvoudige brandjes dan wel branden, waarbij we zelf geen gevaar lopen zijn er diverse hulpmiddelen aan boord. Alle middelen zijn er op gericht om één van de zijden van de zogenaamde brand-driehoek weg te nemen.

Op de Kamper Kogge zijn brandblusmiddelen aanwezig. Ga na welke er aan boord zijn, waar ze zich bevinden en hoe ze moeten worden gebruikt.

3 stuks AFFF blussers
1 ABC poederblusser bij de ingang van de machinekamer
blusdeken bij de keuken (gebruik o.a. bij vlam in de pan)

Samenvattend

Denk bij brand eerst aan jouw eigen veiligheid en dat van de overige bemanning.
Het is moeilijk om in een richtlijn aan te geven wat verder het beste is om te doen bij een brand. Elke situatie zal anders zijn en vergt dan weer zijn eigen specifieke benadering. Deze toelichting kan bijdragen tot een bewustwordingsproces over de brandveiligheid aan boord, waarin ieder bemanningslid een eigen verantwoordelijkheid heeft.