Middeleeuws zeilvrachtschip De Zwarte Dame
1 mei 2025 – We plaatsen vandaag de mast met behulp van een kraan op Kamper Kogge. Ook slaan we het zeil weer aan en zetten de ra.
Met vereende krachten werkten onze vrijwilligers de afgelopen weken aan het vervangende topstuk van de mast. Alle rondhout werd kaal gehaald en ingesmeerd met vele lagen olie.
Met elkaar zwaaien we de Kamper Kogge uit bij haar vertrek naar Visby in Zweden. Hét perfecte moment om een nieuw hoofdstuk te beginnen met de presentatie van het manifest van het Nautisch Platform Oost, onder het motto ‘Levend verleden, koersvaste toekomst’. Commissaris van de Koning, de heer Wigboldus (Gelderland) en de heer Heidema (Overijssel) namen het manifest in ontvangst.
Gouden tijden voor Overijssel en Gelderland
Waar velen de 17e eeuw als onze ‘Gouden Eeuw’ zien, bloeide Oost-Nederland al veel eerder op: in de 14e en 15e eeuw, in de glorietijd van de Hanze. De kogge, het iconische middeleeuwse vrachtschip, symboliseerde toen al samenwerking, handel en welvaart in heel Noordwest-Europa.
Nautisch Platform Oost grijpt terug op deze rijke traditie en bouwt voort op de kernwaarden van de Hanze, waarbij Hanze staat voor Historie, Ambacht, Noaberschap, Zeilvaart en Economie. Het platform denkt niet in grenzen, maar in verbindingen. Grensoverschrijdende samenwerking, lef, wederkerigheid en praktische daadkracht vormen het kompas.
Springlevend nautisch verleden
Het platform zet zich in voor het behoud, de versterking én de promotie van het nautisch erfgoed van Oost-Nederland – van koggen tot botters, van zompen tot punters. Daarbij is er oo aandacht voor ambachten, die onmisbaar zijn voor de bouw en het onderhoud van historische schepen. Thecla Bodewes, nationaal boegbeeld van de Topsector Water en Maritiem, is met trots beschermvrouwe van het platform.
Eerste mijlpalen
De expeditie van de Kogge naar Visby is nog maar het begin. In het vooruitzicht liggen ook de reconstructie van historische schepen zoals (Vecht)zompen en botters, de komst van de IJsselkogge naar Kampen en de organisatie van de Internationale Hanzedagen in Zwolle (2030) en Harderwijk (2031).
Meer informatie: Henk van Voornveld, lid initiatiefgroep Nautisch Platform Oost voorzitter@kamperkogge.nl 06 53808142
Op 16 februari van dit jaar werd de zonnepaneleninstallatie opgeleverd die we konden plaatsen met steun van de Rabobank organisatie. Donderdagmiddag 20 maart, zaten we ’s middags bij elkaar en keken op het scherm voor het moment dat we eerste mWh (mega watt uur) hadden opgewekt met de zonnepanelen. Vijf voor vijf was het zover! Duizend kilowattuur in vijf weken en dan moet de zomer nog komen.
We zijn er heel tevreden mee, want op de Koggewerf gebruiken we voor onderhoud aardig wat energie. De installatie van deze panelen is niet alleen goed voor de portemonnee, maar ook voor het milieu.
Op vrijdagavonden bruist het ’s winters in de Taveerne op de Koggewerf van verhalen, ontmoetingen en inspirerende activiteiten.
Stichting Kamper Kogge organiseert hier boeiende avonden voor iedereen met een hart voor cultuurhistorie en (nautisch) erfgoed. Of je nu komt voor een fascinerende lezing, een levendige discussie of een sfeervol muziekoptreden
Deze avonden is iedereen welkom, maar vooral Kampenaren, buurtbewoners en andere geïnteresseerden in nautische en cultuurhistorie treffen elkaar hier.
Op vrijdag 7 maart 2025 verwelkomden we Eva Vriend.
Ze vertelde over haar boek ‘Het eiland van Anna’, de indrukwekkende geschiedenis van de grootouders van Anna Diender, die in 1859 noodgedwongen van Schokland naar Brunnepe bij Kampen verhuisden.
En over het lot van het 19e-eeuwse Brunneper huis van Anna Diender dat tegenwoordig dienst doet als toilet in het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen.
Huisje van Anna Diender in Brunnepe Kampen. foto Kamper Stadsarchief.
De grootouders van Anna moesten in 1859 verplicht het eiland Schokland verlaten en namen letterlijk huis en haard mee naar het dorp Brunnepe, waar zij hun woning opnieuw opbouwden. Veel van de vrijwilligers van de Kamper Kogge zijn met hun familiegeschiedenis verbonden aan het ontruimen van het eiland Schokland
Op 24 januari 2025 trapte Wouter Waldus het Kamper Kogge Café af. Wouter was en is als maritiem archeoloog nauw betrokken bij de berging en conservering van de IJsselkogge. Hij heeft zijn ervaringen vastgelegd in het boek ‘De IJsselkogge; hanzeverleden boven water’.
Hij nam ons mee in zijn avonturen rondom de IJsselkogge en gaf zijn ideeën over de bouw van nieuwe replica’s en reconstructies op de Koggewerf.
Wordt het opnieuw een kogge, een aak, een punter of misschien wel een schokker?
Met steun van het Ontmoetingsfonds brengen we niet alleen erfgoed en historie tot leven, maar biedt de vrijdagavond ook een warme toegankelijke plek voor ontmoeten.
Het Kamper Kogge café draagt zo bij aan het verminderen van isolement en eenzaamheid, en creëert een plek waar verhalen gedeeld en herinneringen gemaakt worden.
De Koggewerf presenteert: de middeleeuwse winter. Met al je zintuigen kun je de sfeer van de Middeleeuwen in je opnemen. En krijg je een indruk van hoe je middeleeuwse voorouders in onze Hanzestad Kampen geleefd hebben.
Deze video werd in december 2025 tijdens de vertellingen gemaakt door Denys Lukoshkin:
In het donker van de winter word je op de Koggewerf hartelijk ontvangen in de sfeervolle Taveerne. Van daaruit bezoek je in kleine groepjes een aantal locaties op de Koggewerf waarbij je een handlantaarn meekrijgt, zodat je zelf verlichting bij je draagt.
Beleef de kou van de winter en de warmte van het vuur in het donker op de werf en het licht van de handlantaarns. Zie de lichtjes schitteren op het donkere Ijsselwater. In het schijnsel van maan of sterren zie je silhouetten van schepen. Op de werf en in ons Brunneper huisje luister je naar de verhalen over het leven in de Middeleeuwen. Proef het warme eten en drinken dat wij je voorschotelen.
Tijdens het programma krijg je op drie verschillende plekken op de Koggewerf iets warms te eten of te drinken.
Winteravonden januari: 14 en 28 januari, aanvang 19.15 uur.
Winteravonden februari: 11 en 25 februari, aanvang 19.15 uur,
Taveerne op de Koggewerf, adres: Havenweg 7, Kampen
Kosten: € 6,- per persoon. Het aantal deelnemers is beperkt.
Het programma duurt ongeveer anderhalf uur en is geschikt voor volwassenen en kinderen van 13 jaar en ouder.
Dit evenement is mede mogelijk gemaakt door Kampen Partners.
Bericht van de modelbouwers op de Koggewerf: Jan Boerhof en Rob Busser
Een jaar geleden vertelden we over het aanbrengen van de spanten, die stuk voor stuk pas gemaakt worden om aan te sluiten aan de binnenzijde van de huid van het de romp van het scheepsmodel. Deze tijdrovende klus is nu klaar: alle spanten zitten in het schip.
De scheepshuid bestaat uit planken (huidgangen), die overnaads (dakpansgewijs) aan elkaar zijn verbonden met ijzeren naainagels.
De spanten worden met de huid verbonden met houten pennen. Bij de Kamper Kogge hebben deze houten pennen een doorsnede van ongeveer 40 mm.
Bouwen op schaal 1:20
Wij bouwen het model van de IJsselkogge op schaal 1: 20. Dat beteken dat onze pennen een doorsnee hebben van 40 : 20 = 2 mm . En toeval of niet: doodgewone borrelprikkertjes zijn ongeveer 2 mm dik!
Door de huidgangen en spanten boren we gaatjes en verbinden ze met honderden borrelprikkers met een beetje lijm. Daarna wordt elk pennetje, dat door de huid steekt, afgeknipt. Gladschuren: een kind kan de was doen.
Zijstevens
Om aan de voorkant van het schip de krachten van de golven op te vangen, heeft een kogge in het voorschip een stevenbalk, met aan elke kant een zijsteven.
Deze zijstevens worden met inkepingen over vijftien spanten aangebracht.
Dat betekent vijftien inkepingen maken en elke inkeping heeft een andere schuine inkeping. Dus net als bij de spanten betekent dit veel passen en vijlen, want in dit kleine model kan meten niet. We vijlen een stukje, passen de zijsteven, nauwkeurig kijken waar er wat af moet, weer vijlen in de inkeping, weer passen en zo maar stug door.
Heb je vragen, kom gerust langs op de Koggewerf, dan proberen we je antwoord te geven.
Deze zomer repareerden we op de werf van Urk de romp van de Kamper Kogge, nadat we schade gevaren hadden. Toch lekte er elke dag nog water de Kogge in. We konden er dagelijks vijf emmers mee vullen. Onze bouwmeester Kees Sars heeft de reparaties nog eens nagelopen en het schip is op zijn aanwijzingen nu succesvol waterdicht gemaakt.
Voorbereiden op vaartochten in 2025
Naast Visby gaat de Kamper Kogge in 2025 naar Sail-Amsterdam ( 20-24 augustus 2025) en Historisch Vlaardingen ( 30/31 augustus 2025). En dan moet onze Zwarte Dame er klaar voor zijn.
Een kleine greep uit de werklijst:
– Radar plaatsen
– nieuwe overleving pakken aanschaffen
– Noodvuurwerk vervangen
– Nieuw Schoverzeil laten maken bij de Zeilmakerij op de werf van Batavialand in Lelystad.
Zaterdag 7 september 2024 – Het schoverzeil, de bonnetten en de ra van de Kamper Kogge worden opgeruimd en op 8 september varen we haar naar Urk voor groot onderhoud. Bouwmeester Kees Sars en zijn team pakken de huid onder de motor aan, we verwachten deze klus in minimaal drie weken te klaren.
Op zaterdag 14 september had de bemanning de veiligheidstraining bij de KNRM op Urk als voorbereiding op de zeereis naar Visby (2025). Daar hoort ook bij dat je met zijn allen in de haven van Urk oefent met het klimmen in een reddingsvlot. Maar dan wel met opgeblazen reddingsvest.
